Coraz powszechniejsza jest w naszym zakładzie sytuacja, gdy zgłaszaj?cy się do zwi?zkowców z interwencj? pracownik prosi o zachowanie anonimowo?ci, nawet kosztem rozwi?zania problemu. Powodem nie jest wrodzona skromno?ć, ani też masochistyczna przyjemno?ć, ale strach i presja czę?ci przełożonych. Ci ostatni promuj? zasadę „chłopaki nie płacz?”, a tym bardziej się nie skarż?. Upomnienie się o swoje prawa – zgodnie z t? specyficzn? filozofi? – jest oznak? słabo?ci (choć w GM-owskiej rzeczywisto?ci wymaga sporo odwagi), a pomoc bliĽnim w ogóle nie mie?ci się w głowie.

To wła?nie presja wywierana na pracowników sprawia, że ro?nie grono wybieraj?cych postawę wyczekuj?c?. Oczywi?cie zawsze znajd? się osoby uważaj?ce, że nie warto się czynnie upominać o swoje prawa, gdyż inni – czyli zwi?zkowcy Solidarno?ci – i tak to skutecznie zrobi?. Ich aktywno?ć ogranicza się jedynie do utyskiwania „zróbcie co? z tym”, adresowanym rzecz jasna do działaczy zwi?zkowych. Tyle tylko, że ci silni s? liczebno?ci? zwi?zku i determinacj? załogi. Bierno?ć jest zawsze na rękę pracodawcy, o czym niestety przekonali?my się na własnej skórze. Gdy trzy lata temu Solidarno?ć organizowała protest przeciwko zmianom w Kodeksie pracy – dzięki którym m.in. firmy nie musz? konsultować kalendarza pracy – do Warszawy pojechało z naszego zakładu zaledwie parę osób. Reszta wolała im kibicować z odległo?ci kilkuset kilometrów, a teraz narzeka na kwietniowe czy listopadowe urlopy... Trudno jednak zwyciężać, gdy się nie walczy. Nawet chc?c wygrać na loterii trzeba wcze?niej wypełnić kupon.

Stanie z boku, choć niekłopotliwe, wygodne bywa tylko, gdy krzywdz? innych, bo gdy niesprawiedliwo?ć dotyka zainteresowanego, to chciałby postawić na nogi cały ?wiat (który wtedy zazwyczaj też stoi z boku). Wygodna, nie oznacza jednak skuteczna, a wręcz często jest synonimem nieskuteczno?ci. Tragiczny tego przykład dało nam ostatnio życie – w najbardziej znanym ostatnio gdańskim gimnazjum pięciu nastolatków poniżało koleżankę, a przygl?dało się temu spokojnie ćwierć setki innych uczniów. Nie zareagował nikt, choć wezwanie pomocy nie było specjalnie trudne (w klasie obok był nauczyciel). Dlaczego? Bo triumf odnosiło stanie z boku i ciche zadowolenie, że silnoręcy zajęli się koleżank?, a nie mn?. Efekt, nastolatka nie mog?c liczyć na niczyj? pomoc popełniła samobójstwo. Zabrakło bowiem solidarno?ci, tej zwykłej ludzkiej pisanej przez małe „s”. Pamiętajmy o tym widz?c poniżanego pracownika.