Będący implementacją unijnej dyrektywy, obowiązujący od kwietnia 2023 art. 148¹ Kodeksu pracy stanowi, że pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W myśl powyższego przepisu, o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Pracodawca zaś jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Pracownik może zatem skorzystać z tego zwolnienia w przypadku nieprzewidzianych, losowych zdarzeń (w tym związanych z pilnymi sprawami rodzinnymi, sprawami spowodowanymi chorobą), których nie był w stanie przewidzieć. Siła wyższa to zdarzenie o nadzwyczajnym charakterze, któremu nie można było przewidzieć ani nie można mu zapobiec. Jest niezależne od woli człowieka.

Wezwanie w harmonogramowo wolną sobotę do pracy w związku ze szczególną potrzebą pracodawcy to nic innego jak polecenie pracy w godzinach nadliczbowych. I bez znaczenia jest, że w informacji GLB nie pada słowo nadgodziny. Podobnie jak „niespodziewane nadzianie bliźniego na ostrze noża kuchennego” oznacza ciężki uszczerbek na zdrowiu i parę lat wyroku, choć o zdrowiu też nie wspomina.

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy wynikające z obowiązującego go rozkładu (harmonogramu) czasu pracy, a przy tym zlecona w razie szczególnych potrzeb pracodawcy dokładnie pokrywa się z definicją pracy w godzinach nadliczbowych, zawartą w art. 151 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy.

Zgodnie bowiem z przepisami kodeksowymi pracę w godzinach nadliczbowych można zlecać wyłącznie w razie (1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii oraz (2) szczególnych potrzeb pracodawcy. A już nie dlatego, że tak akurat jest wygodnie.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownika wychowującego dziecko nie mające skończonych 8 lat nie można bez jego zgody zatrudniać m.in. w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej czy też delegować poza stałe miejsce pracy. Przy czym pracownik może wyrazić zgodę – przykładowo – na pracę w nocy, ale już nie w nadgodzinach lub delegacji. I jest to tylko jego decyzja.

W efekcie część przełożonych wpadła na pomysł, aby – pod dowolnie wymyślonym pretekstem – nie odbierać od pracowników oświadczeń o wychowywaniu dziecka do lat 8, na zasadzie „nie mamy pana oświadczenia” (parafrazując kultowy tekst z filmowego „Misia”). Problem jednak w tym, że takie postępowanie przełożonych nie tylko rażąco narusza zasady współżycia społecznego (co już samo w sobie narusza przepisy kodeksu), ale także oznacza naruszanie przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem, co wypełnia znamiona czynu zabronionego określonego w art. 281 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy, a zagrożonego karą grzywny do 30 tysięcy złotych.

Dlatego warto zadać pytanie czy warto tyle płacić za wprowadzenie w błąd pracowników i ewentualne poklepanie po plecach.

Trwające od dłuższego czasu, niezależne od naszego zakładu problemy z rytmicznymi (oraz w odpowiedniej wysokości) dostawami silników spowodowały, że konieczne stało się czasowe – tylko do końca października 2023 – zmodyfikowanie zasad zmian harmonogramów (rozkładów) czasu pracy obowiązujących w październiku 2023.

Zgodnie z porozumieniem zawartym we wtorek 26 września – w myśl zasady 50/50 (lub pół na pół, jak kto woli) – skasowanie zmiany roboczej oznaczające zmianę harmonogramu czasu pracy (wpisanie w nim dnia wolnego zamiast roboczego) powyżej limitu dwóch zmian harmonogramu na miesiąc wynikającego z postanowień Porozumienia z 24 listopada 2022 kończącego spór zbiorowy, może nastąpić po wcześniejszej płatnej 100 proc. zmianie przestojowej, o której mówi art. 81 Kodeksu pracy.

Wymierne korzyści finansowe przynosi posiadanie elektronicznej legitymacji związkowej NSZZ Solidarność. Od ponad dwóch lat mające ją osoby mogą skorzystać z rabatów na stacjach Lotos, a od lipca 2019 także z 10 proc. zniżki na ubezpieczenia w ramach programu „Klub PZU Pomoc dla NSZZ Solidarność” (który też – ciekawostka – jednocześnie zapewnia promocyjne ceny na wybrane produkty AGD marki Philips).

Ponadto legitymacja związkowa NSZZ Solidarność upoważnia członka Związku do korzystania z wielu zniżek i rabatów w ramach programu lojalnościowego „Razem więcej” – m.in. przy zakupie biletów do kina (Cinema City. Planet Cinema Zabrze), teatru, parku rozrywki czy też chorzowskiego ZOO oraz na imprezy sportowe i rekreacyjne.

Dzięki legitymacji Solidarności można taniej nabyć karty sportowe FitProfit i Fit Sport, dostać zniżkę do szkoły pływania Neptun, parku wodnego w Tarnowskich Górach, do klubów fitness oraz wielu innych placówek.

Pełen wykaz miejsc, placówek, wydarzeń kulturalnych oraz imprez sportowych i rekreacyjnych objętych rabatami dla posiadaczy elektronicznej legitymacji związkowej jest dostępny na stronie internetowej naszej międzyzakładowej Solidarności Stellantis Gliwice oraz związkowej grupie na FB.

Napływające licznie zgłoszenia dotyczące nieprawidłowości przy pracach transportowych spowodowały, że Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy w naszym zakładzie zadecydował o utworzeniu specjalnej grupy SIP-owców, której celem jest kompleksowa kontrola ręcznych i mechanicznych prac transportowych oraz wszystkich związanych z tym kwestii.

Celem tych kontroli będzie sprawdzenie oraz poprawa ogólnego stanu przestrzegania zasad BHP przy pracach transportowych. Najwyższy już czas – jak podkreśla Marian Kaim, Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy w Stellantis Gliwice – doprowadzić bezpieczeństwo i higienę pracy przy pracach transportowych do stanu, jaki był z przed rozbudowy fabryki.

Dlatego też wskazane jest, aby w kontroli razem ze społecznymi inspektorami pracy uczestniczyli koordynatorzy BHP, tak aby decyzje w sprawach pilnych były podejmowane jak najszybciej. Szczególnie, że zakres kontroli ma być spory i obejmować sprawdzenie:

1. w przypadku ręcznych prac transportowych:

Trwają pracę nad porozumieniem powołującym nową Europejską Radę Zakładową Stellantis, która zastąpi trzy dotychczasowe rady – Opel/Vauxhall, PSA i FCA – i będzie jednolitym forum rozstrzygania kwestii związanych m.in. ze stabilnością miejsc pracy na poziomie europejskim. W skład zespołu negocjacyjnego, reprezentującego pracowników podczas tych prac wchodzi Robert Potempa, wiceprzewodniczący naszej międzyzakładowej NSZZ Solidarność Stellantis Gliwice.